ضدعفونی سرپستانک گاو شیری پس از دوشش
بروز عفونتهای جدید پستانی رابطه مستقیم با تعداد پاتوژنهایی دارد که روی سطح سرپستانک تجمع پیدا میکنند. یکی از مؤثرترین راهکارها برای کاهش این آلودگیها، ضدعفونی سرپستانکها بلافاصله پس از شیردوشی است. پستدیپ باعث میشود بخش زیادی از باکتریها از بین رفته و احتمال نفوذ آنها به داخل مجرای سرپستانک به حداقل برسد.
اهمیت پستدیپ در کنترل ورم پستانهای مسری
ضدعفونی بعد از دوشش بهویژه در کنترل پاتوژنهای مسری مثل استافیلوکوک اورئوس و استرپتوکوک آگالاکتیه نقش حیاتی دارد. این باکتریها بهراحتی در زمان شیردوشی از یک گاو به گاو دیگر منتقل میشوند و در صورت عدم انجام پستدیپ، میتوانند به سرعت در گله گسترش پیدا کنند.
اگرچه پستدیپ در کاهش آلودگیهای محیطی مانند استرپتوکوکهای محیطی و کلیفرمها مؤثر است، اما راهکار اصلی مدیریت پاتوژنهای محیطی شامل موارد زیر است:
- نگهداری دام در محیط خشک و تمیز
- ضدعفونی و خشککردن کامل سرپستانک قبل از دوشش (پریدیپ)
- استفاده از دستگاه شیردوشی سالم و تنظیمشده
حتی اگر یک گله عاری از استرپتوکوک آگالاکتیه باشد یا شمار سلولهای سوماتیک پایین باشد، پستدیپ باید همیشه و برای تمام دامها اجرا شود؛ این کار بخش جداییناپذیر مدیریت شیردوشی حرفهای است.
نتایج قابل پیشبینی از اجرای درست پستدیپ
تحقیقات نشان میدهد بیش از ۵۰ درصد عفونتهای جدید پستانی با ضدعفونی صحیح سرپستانکها پس از دوشش قابل پیشگیری هستند. البته باید توجه داشت پستدیپ قادر به درمان عفونتهای قبلی نیست. برای درمان موارد موجود، باید از برنامه درمان گاو خشک و حذف دامهای دارای عفونت مزمن استفاده کرد.
ترکیب دو روش زیر بهترین نتایج را ایجاد میکند:
- جلوگیری از عفونتهای جدید با پستدیپ
- درمان یا حذف دامهای دارای عفونت موجود
با ادامه این روند، در بلندمدت میزان ابتلا به ورم پستان در گله کاهش یافته و طی چند ماه میتوان کاهش چشمگیری در ورم پستان بالینی و شمار سلولهای سوماتیک مشاهده کرد.
روشهای اجرای پستدیپ
ضدعفونی پس از دوشش به دو روش انجام میشود:
۱. تیتیدیپ (Teat Dip)
۲. اسپری
هر دو روش در صورتی مؤثر هستند که کل سطح سرپستانک بهصورت کامل به محلول ضدعفونیکننده آغشته شود.
نکته مهم این است که این عملیات بلافاصله بعد از جدا شدن خرچنگی انجام شود و هیچ تأخیری در اجرا رخ ندهد.
مدیریت صحیح و اصولی ضدعفونی
برای عملکرد مؤثر پستدیپ، رعایت اصول زیر ضروری است:
- محلول ضدعفونیکننده باید در محل خشک، خنک و تمیز نگهداری شود.
- از یخزدگی محلول جلوگیری کنید؛ این اتفاق کیفیت ضدعفونی را کاهش میدهد.
- از ورود آلودگی به داخل ظرف اصلی جلوگیری شود.
- محلول تاریخگذشته هرگز نباید استفاده شود.
بعضی پاتوژنها در شرایط خاص میتوانند در محلول زنده بمانند، بنابراین کیفیت محلول و شرایط نگهداری آن بسیار مهم است.
نکات مهم در استفاده از محلول:
- دستورالعمل تولیدکننده باید دقیق رعایت شود.
- رقیق کردن محلول تنها در صورتی مجاز است که در دستور روی بسته قید شده باشد.
- کیفیت آب رقیقسازی (در صورت نیاز) باید استاندارد باشد.
- ظرف رقیقسازی باید کاملاً تمیز باشد.
- محلول مصرفشده نباید دوباره داخل ظرف اصلی ریخته شود.
شستشوی کاپ دیپینگ
کاپهای دیپینگ باید بعد از هر بار استفاده کاملاً شسته، تخلیه و ضدعفونی شوند؛ مخصوصاً اگر در سالن شیردوشی با آلودگی تماس داشته باشند.
انتخاب بهترین محلول پستدیپ
یک محلول پستدیپ استاندارد باید:
- در برابر پاتوژنهای اصلی ورم پستان مؤثر باشد
- قیمت مناسب نسبت به عملکرد داشته باشد
- پوست سرپستانک را خشک نکند و حتی بهبود دهد
- در برابر پاتوژنهای مسری اثربخشی علمی اثباتشده داشته باشد
در کشورهای پیشرفته مثل آمریکا، ضدعفونیکنندههایی توصیه میشوند که:
- توسط سازمان FDA ثبت شده باشند
- مطالعات کنترلشده اثربخشی آنها را تأیید کرده باشد
گاوداران آگاه قبل از خرید محصولات، اسناد مؤثر بودن محصول و نتایج تحقیقات مربوطه را از تولیدکننده دریافت میکنند. شورای ملی ورم پستان آمریکا (NMC) نیز سالانه نتایج تحقیقات علمی درباره انواع محلولهای پریدیپ و پستدیپ را منتشر میکند.
آزمایشهای ارزیابی کیفیت ضدعفونیکنندهها
NMC دو نوع تست علمی برای ارزیابی کیفیت محصولات معرفی کرده است:
۱. تست چالش آزمایشی (Experimental Challenge)
ارزیابی عملکرد ضدعفونیکننده در ایجاد مقاومت برابر پاتوژنها در شرایط آزمایشگاهی کنترلشده.
۲. تست عملکرد طبیعی (Natural Exposure)
سنجش توان محصول در شرایط طبیعی و واقعی گاوداری.
نکات مهم ضدعفونی سرپستانک در هوای سرد
در زمستان باید بیشتر مراقب پوست سرپستانک باشید. سرما میتواند باعث یخزدگی و ترکخوردگی شود.
راهکارهای کلیدی:
- قبل از خروج دام از سالن، سرپستانکها باید کاملاً خشک باشند.
- پس از پستدیپ، ۳۰ ثانیه صبر کرده و با دستمال یکبارمصرف باقیمانده محلول را پاک کنید.
- در هوای بسیار سرد از محلول کمی گرم استفاده کنید.
- در محوطههای روباز بادشکن نصب کنید.
- گاوهای تازهزا را دقیقتر تحت نظر قرار دهید.
جمعبندی کاربردی
- با اجرای صحیح پستدیپ میتوان بیش از ۵۰٪ عفونتهای جدید پستانی را کنترل کرد.
- ضدعفونی باید بلافاصله پس از شیردوشی و با پوشش کامل سرپستانک انجام شود.
- کیفیت محلول، شرایط نگهداری و تکنیک اجرا نقش مستقیم در اثربخشی آن دارند.
- پستدیپ یکی از ارکان اصلی برنامه جامع کنترل ورم پستان است.
این برنامه باید شامل موارد زیر نیز باشد:
- مدیریت صحیح دوشش
- دستگاه شیردوشی سالم و کالیبره
- ضدعفونی کامل هر کارتیه پس از تخلیه شیر
- تشخیص سریع و درمان موارد ورم پستان
- حذف دامهای مزمن
دیدگاهتان را بنویسید