روش‌های سودمند و سازگار با محیط زیست برای مدیریت کود گاو شیری (بخش اول)
روش‌های سودمند و سازگار با محیط زیست برای مدیریت کود گاو شیری (بخش اول)
گزارش رسمی شورای ملی راهبری امور زیست‌محیطی در صنعت دامپروری شیری ایالات متحده
ویراستاران: کریستن هیوز (Kristen Hughes)، مؤسسه‌ی حفظ پایدار محیط زیست و ان س. ویلکی (Ann C. Willkie)، دانشگاه فلوریدا
برچسب: کود و پساب
چکیده
واحدهای پرورشی گاو شیری به دلیل اثر سوء بر کیفیت آب و هوا، به شدت مورد انتقاد قرار دارند. هر فارم گاو شیری شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارد. اما در عین حال، گزینه‌های زیادی که تولیدکنندگان شیر برای مدیریت پایدار کود دارند، به آنان امکان می‌دهد مطابق با مقررات و قوانین زیست محیطی کار خود را پیش ببرند. خوشبختانه، امروزه شیوههای مدیریتی و فناوری‌های موثر و مقرون به صرفه‌ای برای مدیریت کود در سازگاری کامل با محیط زیست وجود دارند. این شیوهها را امروزه در گاوداریهای شیری سراسر ایالات متحده‌ی آمریکا می‌آزمایند و با موفقیت از آنها بهره‌برداری می‌کنند.
در این کشور، پس از تشخیص نیاز به انتقال فناوری و اتخاذ سیاست‌هایی که از نوآوری علمی و صنعتی در این بخش پشتیبانی کنند، دو سازمان غیرانتفاعی فعال در حوزه‌ی محیط زیست، در همکاری با یکدیگر، نهاد جدیدی را به نام شورای ملی راهبری امور زیست محیطی در صنعت دامپروری شیری تأسیس نمودند. اعضای این شورا عبارت‌اند از متخصصان مدیریت کود (از خود گاوداران گرفته تا کارشناسان شاغل در سازمانهای زیست محیطی)، وزارت کشاورزی، سازمان فدرال حفظ محیط زیست، اساتید دانشگاه و ایستگاه‌های ترویجی. هدف اصلی این شورا شناسایی گزینه‌های موفق و نوآورانه در زمینه‌ی مدیریت کود با توجیه توأمان علمی و اقتصادی از یک سو و هموار کردن زمینه برای ترویج عملی این گزینه‌ها در سطح گاوداریهای شیری سراسر کشور است.
شورای مزبور بیشتر توجه وتلاش خود را بر تکنولوژیها یا اقداماتی متمرکز کرده است که در مقام عمل مورد پذیرش و اجرا در سطح وسیع قرار بگیرند و از دیگر سو به تحقیقات بیشتر در زمینه‌ی مدیریت هوشمندانه‌ی کود در صنعت دامپروری شیری بینجامند. نتیجه تلاش‌های شورا، گزارش پیش روی شما است که به تدریج در نشریه‌ی شیردوشان و به زبان فارسی منتشر خواهد گردید. نسخه‌ی انگلیسی سند مذکور از طریق وبگاه زیر قابل دسترسی است: http://www.suscon.org/dairies/ndesc.asp. در این گزارش، مطلوبترین شیوههای مدیریت کود در فارمهای شیری بزرگ و کوچک که در انواع مناطق جغرافیایی و شرایط اقلیمی برجسته گردیده، سیاست‌هایی برای ترویج این شیوهها و تشویق جامعه‌ی دامپروری به استقبال از آنها پیشنهاد شده است.
توصیه‌هایی نیز در یک فصل جداگانه از این سند در ارتباط با برنامه‌های ابتکاری ناظر به تقسیم هزینه‌ها بین گاوداران و بهره‌مندی از فناوری‌های جدید و انتقال تکنولوژی به گاوداری‌ها مطرح شده است.
سرآغاز
گاوداریهای شیری در ایالات متحده از یک سو برای کاستن از آلایندگی منابع آب و هوای اطراف به واسطه‌ی کود حاصل از گله‌های خود تحت فشار قرار دارند و از سوی دیگر بار سنگین تولید شیر را برای جمعیت رو به رشد کشور به دوش می‌کشند. از دهه‌ی1950 میلادی به این سو، جمعیت ایالات متحده تقریباً دو برابر شده، تقاضای مصرف کنندگان برای شیر و فراوردههای لبنی به همان نسبت افزایش یافته است. در عین حال، روی آوردن به پرورش صنعتی و متراکم دام منجر به کاهش تعداد دامداری‌ها و بزرگ‌تر شدن گلهها گردیده است. توسعه‌ی شهرک‌سازی در حومه‌ی شهرهای بزرگ باعث افزایش قیمت زمین در بسیاری از مناطق روستایی آمریکا شده و از آنجا که دفع کود به شیوه‌ای سازگار با محیط زیست مستلزم برخورداری از زمین زیاد است، معضل دامداری‌های شیری در این کشور برای مدیریت پایدار کود گله‌هاشان هر روز پیچیده‌تر شده است.
علاوه بر این، مقررات زیست محیطی فدرال، ایالتی و محلی، تولیدکنندگان را ملزم میکند که شیوهی مدیریت کود خود را تغییر بدهند. چالشی که اکنون صنعت گاوداری شیری در ایالات متحده با آن روبروست، شناسایی تدابیر مدیریتی و فناوریهایی است که به آنها امکان بدهد مقررات مزبور را رعایت کنند و همچنین به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشند. خوشبختانه، بسیاری از دامداری‌های شیری در آمریکا این چالش را جدی گرفته‌اند به نحوی که فناوری‌ها و تدابیر مبتکرانه‌ای که هر دو هدف را تأمین کنند، در گاوداریهای بزرگ و کوچک سراسر کشور با موفقیت تحت بهره‌برداری قرار گرفته‌اند.
شورای ملی راهبری امور زیست محیطی در صنعت دامپروری (NDESC) با این هدف تأسیس شد که راه حلهای مبتکرانه‌ای را برای مدیریت کود در دامداری‌های شیری صنعتی شناسایی کند و به آنان امکان بدهد که با بهره‌مندی از این راه حلها قوانین و مقررات زیست محیطی کشور و ایالت خود را رعایت کنند. مقصود ما از انتشار گزارش حاضر، معرفی راه حلهای مزبور به تولیدکنندگان شیر است. اعضای اصلی شورای راهبری را عده‌ی قلیلی از کارشناسان مدیریت کود با گرایش‌های مختلف تشکیل می‌دهند. این کارشناسان از سراسر ایالات متحده گرد هم می‌آیند و در استخدام تشکل‌های مختلف صنعت دامپروری شیری، وزارت کشاورزی، سازمان حفظ محیط زیست، دانشگاه‌ها و ایستگاه‌های ترویج مدیریت کود و بالاخره، سازمان های مردم‌نهاد فعال در حوزه‌ی محیط زیست هستند. همه‌ی اعضای شورا اتفاق نظر دارند که برای کاهش اثرات سوء زیست محیطی در صنعت دامپروری شیری باید راه حلهایی مقرون به صرفه پیدا و به گاوداران معرفی کرد.
بر اساس قوانین جدید سازمان حفظ محیط زیست آمریکا در حوزه‌ی دامداری‌های بسته، آن دسته از گاوداری‌هایی که دارای زمین کشاورزی نیز هستند باید متناسب با نیازهای غذایی محصول کشت شده در اراضی زراعی خود کود بپاشند. فن آوریها و شیوههایی که این امکان را برای چنین گاودارانی فراهم می‌آورند بر دو قسم‌اند: آنهایی که مواد مغذی موجود درکود گاو شیری را با نیازهای غذایی محصول کشت شده در مزرعه متناسب می‌سازند و آنهایی که مواد مغذی موجود در کود گاو شیری را از بافت کود جدا می‌کنند تا بتوان از آنها در سطح مزرعه‌ی مجاور گاوداری استفاده‌ی مؤثرتری نمود یا آنها را به سایر کشاورزان فروخت. هر دو این راهکار از اتلاف مواد مغذی موجود در کود گاو شیری در محیط زیست جلوگیری می‌کنند.
ابداع و اجرای طرحی که بتوان به کمک آن کودپاشی در مزرعه‌ی مجاور گاوداری را با نیازهای غذایی محصول کشت شده تطبیق داد، منطقیترین گام نخست برای مدیریت کود گاوی در اراضی زراعی است. با کمک چنین طرحی، گاوداران برخوردار از زمین زراعی خواهند توانست کود گله‌ی خود را به مقداری در زمین کشاورزی خود بپاشند که مواد مغذی موجود در کود گاو داخل خاک مزرعه و محصول کشت شده در آن باقی بماند و هوای اطراف و منابع آب منطقه را آلوده نکند یا مواد مغذی موجود درکود گله‌ی خود را به مقدار کافی از آن جدا و به نقاط دیگر منتقل کنند. در این گزارش چند روش برای کودپاشی منطبق با نیازهای محصول زراعی از یک سو و چند روش برای جدا سازی مواد مغذی از کود گاو شیری شرح داده شده است. در بخش اول این سند روشهایی برای تطبیق مواد مغذی موجود در کود گاو شیری با نیازهای غذایی محصولات زراعی ذکر گردیده و مدیریت خوراک گله‌ی شیری، نحوه‌ی استفاده از کود گاو شیری در اراضی زراعی، مدیریت چرای گاو شیری در مراتع باز و مبادله‌ی زمین به بحث گذاشته شده است.
در بخش دوم با تکنولوژیهایی آشنا خواهید شد که به کمک آنها می‌توان مواد مغذی موجود در کود گاوی را از آن جدا کرد و روشهایی را از نظر خواهید گذراند که می‌توان به مدد آنها بخش جامد کود گاو شیری را از بخش مایع آن جدا کرد، کود را آسان‌تر جا به جا یا ذخیره نمود و مواد مغذی موجود در آن را تصفیه یا تثبیت کرد. برخی از این شیوهها برای کاهش آلودگی هوا در اثر انتشار بوی بد وانواع گازها از کود گاو شیری نیز به کار می‌آیند. علاوه بر شرح یکایک شیوههای اصلاحی و مدیریتی، تجارب موفق گاوداران آمریکایی نیز در این گزارش ذکر گردیده است.
گذشته از اینها، چند فناوری نیز که آینده‌ی روشنی خواهند داشت ولی هنوز در مرحله‌ی آزمایشی قرار دارند در گزارش حاضر معرفی شده‌اند. و در پایان توصیه‌هایی برای ترویج شیوههای مبتکرانه‌ی مدیریت کود گاو شیری از طریق طرحهای اشتراک هزینه ، استفاده از فناوری اطلاعات و انتقال تکنولوژی مطرح گردیده‌اند.